Osmanlı Rus Savaşları Hakkında

Osmanlı Rus Savaşları :

Osmanlı Rus Savaşı

Osmanlı Rus Savaşları Hakkında Bilgi

Osmanlı Rus Savaşının Nedenleri
Bu savaş, Osmanlı İmparatorluğu’na toprak ve itibar kaybettirdiği gibi, yeni filizlenmeye başlayan Meşrutiyet’in de sonunu getirmiş ve İmparatorluğu, büyük bir göç dalgası ile karşı karşıya bırakmıştır.

Osmanlı-Rus Savaşı, (1877-1878), miladî takvimle 24 Nisan 1877′de başlamıştır. Hicri takvimle ise savaşın başlangıcı, 1294 yılıdır. Ancak bu dönemde mali işler için kullanılan Rumî takvime göre, savaşın başlangıcı 1293 yılına rastladığı için, ‘Doksan üç Harbi’ diye adlandırılmıştır.

Rusya, 1856′da imzalanan Paris Antlaşması’nın aleyhinde olan hükümlerinden, Almanya’nın Fransa’yı mağlup etmesi üzerine değişen Avrupa dengelerinden faydalanarak kurtulmuştu. Osmanlılara karşı Balkanlar’daki milletleri silahlandırıyor ve isyana teşvik ediyordu. Kırım Savaşı’ndan sonra, karşı barış politikası takip eden Osmanlı Devleti’ni savaşa sokup Kırım yenilgisinin intikamını almak isteyen Rusya, bu amacını gerçekleştirmek için, Slavları kışkırtma yolunu seçmişti. Hersek ve Bulgar isyanlarında Osmanlı İmparatorluğu’nu yalnız bırakmak için uğraştı. 1876 Bulgar isyanında, binlerce Bulgar’ı Türklerin katlettiği propagandasını yayarak, dış borçlarını ödemediği için, Avrupa kamuoyunda aleyhinde olumsuz bir hava esen Osmanlı Devleti’nin, Avrupa siyasetinde iyice yalnız kalmasını sağladı.

Rusya, Sırbistan ve Karadağ’ı Osmanlılara karşı savaşa teşvik etti. Osmanlıların savaşı kazanması üzerine, hadiselere bir çözüm bulmak üzere, İstanbul’da İngiltere, Fransa, Rusya, Almanya, Avusturya, İtalya ve Osmanlı Devleti’nin katılımıyla bir konferans düzenlendi. Ancak İmparatorluğun bağımsızlığına ve toprak bütünlüğüne aykırı istekler nedeniyle, bir anlaşma sağlanamadı.

İstanbul Konferansı’nın (Tersane Konferansı) toplandığı sırada, I. Meşrutiyet ilan edilerek, bu toplantıdan Osmanlı lehine bir sonuç çıkarılmak istendi ise de Avrupa devletleri bu duruma itibar etmemişlerdir. Konferansa katılan devletler İstanbul’da bir çözüm yolu bulunamaması üzerine, Londra’da toplanarak, 31 Mart 1877′de Londra Protokolü’nü imzalamışlardır.

İstanbul Konferansı’ndaki tekliflerin hemen hemen aynısı olan bu kararları, Osmanlı İmparatorluğu reddetti. Belki Karadağ’a bir kısım toprak vererek ve ıslahat çalışmaları yapılarak barış sağlanabilirdi. Ancak Osmanlı hükümeti ve Meclis-i Mebusan, arazi vermeyi kabul etmemiştir. Bunun üzerine harekete geçen Rusya, Avrupa hukukunu ve Osmanlı’daki Hıristiyanları savunma iddiasıyla, 24 Nisan 1877′de Osmanlı Devleti’ne savaş ilan etti.

1877-78 Osmanlı-Rus Savaşı, Tuna ve Doğu Anadolu’da olmak üzere, iki cephede cereyan etmiştir. Savaşın başlamasıyla birlikte, hızla Romanya’ya giren Ruslar, bu prensliği de kendi yanlarına çekerek, Dobruca ve Bükreş yönlerinden Osmanlı topraklarına saldırmaya başlamışlardır. Kısa sürede Ziştovi, Tırnova ve Niğbolu’yu ele geçiren Ruslar, 19 Temmuz’da Şıpka geçidini aşmışlardı.

Osmanlı Rus Savaşının Nedenleri:

• Osmanlı Devleti’nin İstanbul Konferansı’ndan sonra Rusya ve diğer Avrupa devletleri arasında yapılan Londra Konferansı kararlarını egemenliğine aykırı görerek kabul etmemesi,

• Rusya’nın Balkanlarda yayılmacı emelleri ve Paris Anlaşması’nı tanımaması,

• İngiltere, boğazlara inmemesi koşuluyla Osmanlı Devleti’ne karşı Rusya’nın faaliyetlerine sessiz kalması,

* Besarabya’nın Rusya tarafından işgal edilmesi,

Osmanlı Rus Savaşının Sonuçları:

• Osmanlı-Rus Savaşı, Balkanlarda ve Kafkaslar da olmak üzere iki cephede başlamıştır.

• Doğuda Ahmet Muhtar Paşa’nın başarılarına rağmen Ruslar, Kars’ı ele geçirip Erzurum’a kadar ilerlemişlerdir. Balkanlarda ise Plevne Komutanı Gazi Osman Paşa’nın üstün kahramanlıklarına rağmen, Plevne’yi düşüren Ruslar Edirne’yi de ele geçirdikten sonra Çatalca önlerine kadar gelmişlerdir.

• Büyük kayıplar veren Osmanlı Devleti’nin isteğiyle Rusya ile Ayestefanos (Yeşilköy) Antlaşması imzalanmıştır (3.Mart 1878). Fakat bu anlaşmaya İngiltere ve Avusturya tepki göstermişlerdir Almanya da bu devletlerin yanında yeralmıştır.

• Bu sırada İngiltere Osmanlı Devleti’ni Rusya’ya karşı korumak için Kıbrıs’ın bir üs olarak kendi yönetimine verilmesini istemiş, isteğinin kabul edilmesi halinde Berlin Kongresi’nde Osmanlı Devleti’nin çıkarlarını koruyacağını bildirmiştir. Osmanlı Devleti bu isteği kabul etmiştir.
• Ayastefanos Antlaşması şartlarının yeniden ele alındığı Berlin Konferansı düzenlenmiştir. Rusya bu devletlerle savaşı göze alamadığından Berlin’de toplanan milletlerarası konferansın kararlarını kabul etmek zorunda kalmıştır.